Szumawa, choć dzikia i wyludniona, posiada całkiem dużą sieć lokalnych linii kolejowych, umożliwiających dogodny dojazd do górskich kurortów i szlaków turystycznych.
Linie te należą do najbardziej urokliwych szklaków żelaznych w Czechach, przebiegają bowiem w większości w górskim terenie. Część z nich udało nam się przejechać w ciągu trzech dni.
Pierwszego dnia wyruszyliśmy z Czeskich Budziejowic, obierając za cel podróży Český Krumlov oraz Lipno nad Vltavou.
Český Krumlov, średniowieczny gród z rozległym kompleksem zamkowym położonym na skalnym brzegu Wełtawy, leży na szlaku kolejowym oznaczonym nr 194, łączącym Czeskie Budziejowice ze stacją kolejową Černý Kříž. Linia ta budowana była etapami. Nawcześniej, bo w 1891 roku, oddano do użytku odcinek od Czeskich Budziejowic (rozjazd Rožnov) do miejscowości Kájov.
Stacja w Czeskim Krumlowie znajduje się na jego 27 kilometrze, na wysokości 540 m n.p.m.
Na odcinku Czeskie Budziejowice – Český Krumlov lina ta przebiega pośród wzniesień Pogórza Szumawskiego, w pobliżu masywu Blanskiego Lasu (Blanský les) z dominującym szczytem Kleť (1084 m n.p.m.).
Zamek w Czeskim Krumlowie wraz z otaczającą go staromiejską zabudową, zwaną Latranem, został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO i jest drugim co do wielkości (zaraz po praskich Hradczanach) założeniem zamkowym w Republice Czeskiej.
Po powrocie z Czeskiego Krumlowa udaliśmy się do Rybnika, by tam przesiąść się na pociąg osobowy jadący trasą tzw „Lipenki”, pierwszej zelektryfikowanej linii kolejowej na ziemiach czeskich.
Do Rybnika prowadzi linia kolejowa oznaczona nr 196, która w więkoszości wiedzie, a w zasadzie „wije się” traktem dawnej kolei konnej, która w 1832 roku połączyła Czeskie Budziejowice z Linzem. Kolej ta o łącznej długości 128 km i rozstawie szyn 1106 mm uważana jest za pierwszą transgraniczną linię kolejową na kontynencie europejskim. Funkcjonowała do 1871 roku, kiedy to została zastąpiona linią normalnotorową, obsługiwaną już parowozoami.
Dzieje kolei konnej przypomina Muzeum koněspřežky w Czeskich Budziejowicach, mieszczące się w zabytkowym budynku domu dróżnika przy ulicy Mánesovej 10.
Obecnie na tej linii kursują do Linzu pociągi osobowe z Czeskich Budziejowic oraz pospieszne z Pragi.
Pociągi osobowe obsługiwane są składami ekektrycznymi Kolei Autriackich serii 80-43 prowadzonymi w systemie push-pull przez lokomotywy Siemens ES64U2 (seria 1116).
Jednotorowa zelektryfikowana linia kolejowa nr 195 o długości 22 km, zwana potocznie „Lipenką”, łącząca Rybník z Lipnem nad Wełtawą, została oddana do użytku w 1911 roku jako „Vyšebrodská elektrická místní dráha”. Linia ta biegnie w dolinie Wełtawy, we wschodniej części Pogórza Szumawskiego.
Lipno nad Wełtawą jest najwyżej położoną stacją „Lipenki” (710 m n.p.m.). W 1955 roku, w związku z budową zapory wodnej na Wełtawie (Lipenská přehrada), została ona przeniesiona na drugi brzeg rzeki.
Lipnowski zbiornik jest największym sztucznym jeziorem w Czechach, dlatego też nazywany jest często Czeskim Morzem. Tafła jeziora mieści się na poziomie 729 m n.p.m.
W pobliżu zapory znajduje się również elektrownia wodna Lipno I.
Przeczytaj również relację z kolejnych dni:
Pingback: Pociągiem przez Szumawę. Część II | Rajzy po glajzach